Τείνει να γίνει παράδοση. Κάθε σπουδαία φουρνιά που φοράει τη φανέλα του Άγιαξ να διαλύεται εις τα εξ ων συνετέθη αμέσως μετά, χωρίς να υπάρχει χρόνος ακόμα και για την παρακμή.
Από την πρώτη τέτοια γενιά, στις αρχές του '70, η κατάσταση δεν έχει διαφοροποιηθεί. Ο "Αίαντας" κατέκτησε τα Κύπελλα Πρωταθλητριών του 1971, του 1972 και του 1973. Εκείνο το καλοκάιρι έφυγε ο Γιόχαν Κρόιφ για την Μπαρτσελόνα και σταμάτησε το ποδόσφαιρο ο Σιακ Σβαρτ. Μέχρι το καλοκαίρι του 1976 είχαν φύγει ή σταματήσει οι Τζόνι Ρεπ, Άρι Χαν, Γιόχαν Νέεσκενς, Άρνολντ Μιούρεν, ενώ το 1974 ακολούθησε στην Μπαρτσελόνα τον Κρόιφ ο αρχιτέκτονας του συλλόγου, Ρίνους Μίχελς.
Η διαφορά του τότε με το τώρα είναι κυρίως οικονομική. Τη δεκαετία του '70, ο σύλλογος δεν μπορούσε να σταματήσει τη μαζική έξοδο ποδοσφαιριστών, που αναζητούσαν καλύτερα συμβόλαια ή δεν τους κρατούσε τίποτα στον Άγιαξ. Από τη δεκαετία του '90 και τον επόμενο πρωταθλητή Ευρώπης Άγιαξ που διαλύθηκε, εκείνον του Λουίς φαν Χάαλ, η εξέλιξη ευνόησε και την ομάδα. Οι Κλάρενς Ζέεντορφ, Φίνιντι Ζορζ, Νουάνκουο Κανού, Μαρκ Όφερμαρς, Πάτρικ Κλάιφερτ, Ρόναλντ ντε Μπουρ και Φρανκ ντε Μπουρ που έφυγαν μέσα σε μία τριετία από την κατάκτηση του Champions League 1995 γέμισαν με χρήματα τα ταμεία του συλλόγου.
Το ίδιο συνέβη με ακόμα μια επιτυχημένη γενιά, εκείνη του Ζλάταν Ιμπραχίμοβιτς, έστω κι αν δεν κατέκτησε ευρωπαϊκό τίτλο. Τόσο ο Σουηδός, όσο και οι Κρίστιαν Κίβου, Ράφαελ φαν ντερ Φάαρτ, Άντι φαν ντερ Μέιντε και αρκετοί ακόμα αποχώρησαν αφήνοντας κάποια έσοδα στα ταμεία του συλλόγου.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Ο Άγιαξ έφτασε στον τελικό του Europa League 2016-2017 ανοίγοντας έναν νέο κύκλο επιτυχιών, αφού η ομάδα είχε μείνει μακριά από τους τίτλους για τρία χρόνια. Μπορεί η ομάδα του Πέτερ Μπος να μην πρόσθεσε κάποιο τρόπαιο στην προθήκη της, ύστερα από την ήττα στον τελικό κόντρα στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, όμως συνέχισε να εντυπωσιάζει στην Ευρώπη και δύο χρόνια αργότερα για λίγα λεπτά απέτυχε να επιστρέψει στον τελικό του Champions League.
Αυτή η ομάδα δεν υπάρχει πλέον. Παρότι έκανε καλές πορείες στην Ευρώπη και στη συνέχεια, παρότι έπαιζε θεαματικό ποδόσφαιρο, παρότι άρχισε να κατακτά ξανά εγχώριους τίτλους, διαλύθηκε στο βωμό των εκατομμυρίων. Διότι σε αντίθεση με τις προηγούμενες γενιές που σκορπίστηκαν στους πέντε ανέμους, η συγκεκριμένη γενιά πέτυχε κάτι πολύ σημαντικό: να μεγιστοποιήσει τα κέρδη του Άγιαξ.
Το μεταγραφικό ισοζύγιο της πενταετίας
Η πιο σημαντική αποχώρηση ήταν του προπονητή
Οι ηχηρές αποχωρήσεις από το Άμστερνταμ άρχισαν με το τέλος της σεζόν, αφού ο προπονητής της ομάδας, Πέτερ Μπος, αναλάμβανε την Ντόρτμουντ. Ο Κολομβιανός στόπερ Ντάβινσον Σάντσες πωλήθηκε στην Τότεναμ για 42.000.000 ευρώ και ο σύλλογος πόνταρε κυρίως σε νεαρούς και άγνωστους παίκτες, για να βρει το επόμενο λαχείο, χωρίς να επανεπενδύσει τα μεταγραφικά έσοδα. Μέσα σε αυτό το κλίμα, πέτυχε τη μεταγραφή του Νικολάς Ταγλιαφίκο τον Ιανουάριο του 2018 για 4.500.000.
Η σεζόν 2017-2018 κατέληξε εξελίχθηκε σε ιδιαιτέρως προβληματική, αφού η αλλαγή τεχνικής ηγεσίας αποδείχθηκε καταστροφική. Στην Ευρώπη επήλθε αποκλεισμός από την πρώτη συμμετοχή στα προκριματικά τόσο του Champions League (Νις) όσο και του Europa League (Ρόζενμποργκ), στην Eredivisie τερμάτισε στη 2η θέση και στο κύπελλο αποκλείστηκε από τη φάση των 16. Το μοναδικό θετικό, αν και δεν μπορούσε να γίνει αντιληπτό τότε, ήταν η πρόσληψη του Έρικ τεν Χαχ τον Ιανούαριο του 2018, με το πείραμα του Μάρσελ Κάιζερ να εγκαταλείπεται πολύ νωρίς.
Πλήρωσε για μεταγραφές και δικαιώθηκε
Όσα έγιναν επί χόρτου το 2017-2018 ανάγκασαν τη διοίκηση του Άγιαξ να βάλει για μία και μοναδική φορά το χέρι στην τσέπη ύστερα από τον τελικό του 2016 και να βγει ζημιωμένη από ένα μεταγραφικό παζάρι. Μακροπρόθεσμα, κέρδισε πολλά περισσότερα, αφού απέκτησε τους δύο μετέπειτα ηγέτες του εντός κι εκτός αγωνιστικού χώρου, τους Ντούσαν Τάντιτς και Ντέιλι Μπλιντ συνολικά με 29.700.000. Οι υπόλοιπες μεταγραφές δεν πέτυχαν (Χασάν Μπαντέ, Ζακαριά Λαμπιάντ, Λισάντρο Μαγκαγιάν) και ο ισολογισμός επιβαρύνθηκε με 35.400.000 μόνο για τα πάρε δώσε των μεταγραφών. Στο τέλος της σεζόν όμως ήρθε η δικαίωση.
Οι 10 πιο ακριβές αγορές της πενταετίας
Ο Άγιαξ με εντυπωσιακό ποδόσφαιρο απέκλεισε Ρεάλ (με το αξέχαστο 4-1 στο "Σαντιάγο Μπερναμπέου") και Γιουβέντους στα νοκ άουτ του Champions League, έχοντας προκριθεί από όμιλο με Μπάγερν, Μπενφίκα και ΑΕΚ. Στα ημιτελικά, επικράτησε με 1-0 στο Λονδίνο της Τότεναμ, πήρε προβάδισμα δύο γκολ στο Άμστερνταμ (χάνοντας ευκαιρίες για μεγαλύτερο σκορ), όμως κατέρρευσε στο τέλος και με το χατ τρικ του Λούκας Μόουρα βίωσε το σοκ του αποκλεισμού στο 5ο λεπτό των καθυστερήσεων. Στο τέλος της χρονιάς επέστρεψε στους τίτλους κι εντός συνόρων, κατακτώντας το νταμπλ, με συνέπεια οι παίκτες του να μπουν στα μπλοκάκια πολλών ομάδων.
Πρόλαβε τον κορονοϊό
Στο τέλος της σεζόν 2018-2019 είχε φτάσει η ώρα ώστε ο Άγιαξ να δρέψει καρπούς. Ο Φρένκι ντε Γιονγκ πωλήθηκε στην Μπαρτσελόνα για 86.000.000 και ο Ματάις ντε Λιχτ στη Γιουβέντους για 85.500.000. Μαζί τους πωλήθηκε και ο Κάσπερ Ντόλμπεργκ για 20.500.000, έστω κι αν ποτέ δεν έφτασε στο ταβάνι που όλοι περίμεναν, οι Μαξιμίλιαν Βέμπερ που είχε αποκτηθεί δύο χρόνια νωρίτερα παραχωρήθηκε στη Σεβίλλη για 10.500.000. Μαζί τους έφυγαν και έξι παίκτες ακόμα που συγκέντρωσαν 15.400.000. Συνολικά, τη σεζόν 2019-2020 ο Άγιαξ εισέπραξε 218.200.000 από πωλήσεις παικτών και δαπάνησε 59.250.000 για τους αντικαταστάτες τους, εκ των οποίων ξεχώρισαν οι Κουίνσι Πρόμες και Έντσον Άλβαρες.
Αν και πολλοί κατέκριναν τη διοίκηση επειδή έδωσε ταυτόχρονα τόσο τον Ντε Γιονγκ όσο και τον Ντε Λιχτ, η ιστορία δικαίωσε τον "Αίαντα". Στα μέσα της σεζόν προέκυψε ο κορονοϊός, που προκάλεσε σοβαρό πλήγμα στα οικονομικά του ποδοσφαίρου και μοιάζει απίθανο να μπορούσε να βρει τα ίδια χρήματα για τους δύο παίκτες αν τους κρατούσε για ακόμα μια σεζόν. Το πρωτάθλημα δεν ολοκληρώθηκε (αν και ήταν πρωτοπόρος, στην ισοβαθμία με την Άλκμααρ όταν διεκόπη) και τελικά όλοι μνημονεύουν εκείνη τη σεζόν για τις business του συλλόγου.
Ένα καλοκαίρι αργότερα, παρότι τα ταμειακά διαθέσιμα ήταν αρκετά υψηλά, δεν δίστασε να συνεχίσει τις πωλήσεις. Ο Χακίμ Ζιγές κατέληξε στην Τσέλσι για 40.000.000, ο Ντόνι φαν ντε Μπέεκ στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με τα ίδια χρήματα, ο Σερζίνιο Ντεστ στην Μπαρτσελόνα για 21.000.000 και ο Κουίνσι Πρόμες στη Σπαρτάκ Μόσχας για 8.500.000. Μπορεί να αποκτήθηκαν οι Σεμπαστιάν Αλέ, Άντονι, Ντάβι Κλάασεν, Μοχάμεντ Κουντούς και Σον Κλάιμπερ για 63.200.000, όμως ήταν ξανά κερδισμένος στο μεταγραφικό ισοζύγιο, αλλά και στο γήπεδο. Νέο νταμπλ και παρουσία στα προημιτελικά του Europa League, όπου αποκλείστηκε δύσκολα από τη Ρόμα.
Το καλοκαίρι του 2021, ο Άγιαξ δεν είχε πλέον τη φαρέτρα για να προβεί σε νέες πωλήσεις δεκάδων εκατομμυρίων. Κανείς από τους παίκτες που έφυγε δεν έβαλε στα ταμεία πάνω από 12.000.000, αν και ορισμένοι εξ αυτών, όπως ο Νταβίντ Νέρες και ο Νόα Λανχ, έμοιαζαν να έχουν αυτήν τη δυνατότητα. Συνολικά όμως ήταν ξανά κερδισμένος, κατά 27.500.000, βγάζοντας τα υπερδιπλάσια χρήματα από αυτά που ξόδεψε. Ακόμα και χωρίς να φουσκώνει τιμές πλέον, ο Άγιαξ πουλάει ακριβά, ανεξαρτήτως στάτους του παίκτη που φεύγει.
Το τέλος εποχής
Στον αγωνιστικό χώρο, τίποτε δεν άλλαξε. Ολοκλήρωσε τον 1ο γύρο με την καλύτερη επίθεση και με μόλις 4 γκολ παθητικό. Στο 2ο γύρο έριξε ρυθμό, αλλά κατέκτησε ξανά το πρωτάθλημα, για τρίτη σερί σεζόν. Όμως κάπου εδώ θα έμπαινε οριστικά φρένο για τις όποιες φιλοδοξίες για κάτι καλύτερο στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Ο Άγιαξ είναι η ομάδα με τη μεγαλύτερη συγκομιδή στο UEFA ranking την τελευταία πενταετία και αυτό δεν πέρασε απαρατήρητο από τους ανθρώπους της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Ύστερα από πολύμηνο φλερτ, απέσπασαν την υπογραφή του Τεν Χαχ, ο οποίος αποχώρησε ύστερα από 4,5 χρόνια στο σύλλογο.
Ο Ολλανδός τεχνικός δεν ήταν η μοναδική απώλεια. Ο βασικός τερματοφύλακας όλον αυτόν τον καιρό με εξαίρεση την περσινή σεζόν που ήταν τιμωρημένος, Αντρέ Ονανά, είχε συμφωνήσει από τον Ιανουάριο να φύγει ως ελεύθερος για την Ίντερ. Ελεύθερος έμενε και ο Νουσαΐρ Μαζραουί, ο οποίος ξεπετάχθηκε από τις ακαδημίες το 2018 και έκανε δική του τη θέση του δεξιού μπακ. Αρνήθηκε το νέο συμβόλαιο του Άγιαξ και μετακινήθηκε στην Μπάγερν. Συμπαίκτης του θα είναι ο Ράιαν Χράφενμπερχ, ο Ολλανδός μέσος που βρέθηκε στο βασικό σχήμα από τα 16 του. Ούτε αυτός ήθελε να ανανεώσει και επειδή το συμβόλαιό του έληγε το καλοκαίρι το 2023, έφυγε μόλις με 18.500.000 ως αντίτιμο. Σε αυτά τα χρήματα θα προστεθεί και το 1.000.000 της Γκόριτσα για τον Ντόμινικ Κοτάρσκι, ο οποίος τελικά θα καταλήξει στον ΠΑΟΚ.
Οι 10 πιο ακριβές πωλήσεις της πενταετίας
Η μεγαλύτερη απώλεια αναντίρρητα είναι αυτή του Αλέ. Ο επιθετικός από την Ακτή Ελεφαντοστού πέτυχε το στόχο του στην Eredivisie, όπου επέλεξε να υποβαθμιστεί σε επίπεδο πρωταθλήματος (προερχόμενος από τη Γουέστ Χαμ) για να βρει ξανά τα πατήματά του. Τα κατάφερε και επέστρεψε στην Bundesliga, σε επίπεδο ανώτερο από αυτό όπου έκανε το ξεπέταγμά του προ ετών, με τη φανέλα της Άιντραχτ. Η Ντόρτμουντ θα είναι η νέα ομάδα του, πληρώνοντας 31.000.000 και ακόμα 4.000.000 ως μπόνους.
Οι αποχωρήσεις δεν σταματούν
Η μεταγραφική περίοδος βρίσκεται σε εξέλιξη και ο Άγιαξ δεν πρόκειται να κλείσει τις πόρτες του στους μνηστήρες των παικτών του. Μπορεί όμως να θέσει τους όρους του και αυτό έκανε, ύστερα από το πρώτο κύμα φυγής.
Από τα πρώτα ονόματα του υπάρχοντος ρόστερ, μόνο ένα είναι προς πώληση σε λογική τιμή. Ο Έντσον Άλβαρες αποτελεί έναν ποδοσφαιριστή που αποκτήθηκε για 15.000.000 το 2019 και πλέον στα 24 του, δύσκολα θα πωληθεί για περισσότερα από 30.000.000.
Ο Μεξικανός αμυντικός μέσος βρίσκεται στο στόχαστρο αρκετών ομάδων και όλα δείχνουν ότι δεν θα συνεχίσει στην ολλανδική πρωτεύουσα. Δεν συμβαίνει το ίδιο και με ορισμένους συμπαίκτες του όμως, εκτός κι αν στα γραφεία της ομάδας φτάσει μία πολύ υψηλή πρόταση.
Ο Άντονι μοιάζει το πετράδι του στέμματος ύστερα από την περσινή σεζόν και γι' αυτό ο Άγιαξ θα συζητήσει με κάποια ομάδα μόνο αν προσφέρει τουλάχιστον 70.000.000. Λίγο πιο κάτω βρίσκονται οι Λισάντρο Μαρτίνες και Γιούριεν Τίμπερ, κυρίως λόγω της θέσης τους (αμφότεροι αμυντικοί), αφού κοστολογούνται στα 50.000.000.
Η συνταγή της επιτυχίας δεν αλλάζει
Μέσα σε μία πενταετία αγωνιστικών επιτυχιών, ο Άγιαξ μπορεί να περηφανεύεται ότι η εικόνα ήταν αντίστοιχη κι εκτός των τεσσάρων γραμμών του γηπέδου. Τα 273.800.000 που έχει βγάλει μόνο από το μεταγραφικό ισοζύγιο, χωρίς να έχει ολοκληρωθεί το τρέχον παζάρι, αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα.
Αν η διάλυση της ομάδας που έφερε αυτές τις επιτυχίες (και αυτά τα χρήματα) οδηγήσει σε μία κάμψη, ο δρόμος της επιστροφής είναι φωτισμένος. Αγορές των σπουδαιότερων ταλέντων εντός συνόρων και άψογο σκάουτινγκ εκτός συνόρων, σε συνδυασμό με άρτιες προπονήσεις όταν οι επόμενοι Ντε Γιονγκ και Ντε Λιχτ φορέσουν τη φανέλα του.
